شناسایی رنگینه‌ها و رنگ‌دانه‌های به کار رفته در تزیینات و مرکب نسخ خطی قرآنی دوره صفوی

Authors

  • رویا بهادری مربی و عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی پزوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
  • فرانک بحرالعلومی مربی و عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی- فرهنگی پزوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
Abstract:

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی رنگینه‌ها و رنگ‌دانه‌های به‌کاررفته در تزیینات نسخ خطی قرآنی دورة صفویه با روش‌های دستگاهی و مقایسة آن‌ها با مواد ذکرشده در رساله‌‌های کتاب‌‌آرایی است. برای اهداف حفاظتی و مرمتی نیز باید مواد رنگ‌دهنده شناسایی شود تا فرایند فرسایش و چگونگی پاک‌سازی و درمان آن‌ها معلوم گردد. روش و رویکرد پژوهش: این پژوهش از نوع آمیخته است که گردآوری داده‌ها بر اساس اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه‌‌ای و روش‌‌های دستگاهی است. در این پژوهش از روش‌‌ شیمی تر، میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به تجزیة شیمیایی پاشندگی پرتوی ایکس (SEM-EDX)، طیف‌سنجی لیزری رامان و طیف‌سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه (FTIR) مجهز به سلول انعکاسی ATR استفاده شد. یافته‌های پژوهش: در این پژوهش شانزده نمونه از رنگ‌های آبی، قرمز و سبز به‌کاررفته در جدول‌کشی، علامت آیه و مرکبِ شش نسخة خطی منسوب به دورة صفویه بررسی و شناسایی شد. نتایج بررسی رنگ‌ها نشان داد که لاجورد، نیل، آزوریت و سفید سرب (کربنات بازی سرب) در رنگ‌های آبی؛ شنگرف، سرنج و روناس (آلیزارین) در رنگ‌های قرمز و زنگار (وردیگریس) و سفید سرب در رنگ‌های سبز تزیینات و مرکب این نسخ قرآنی استفاده شده است. تاریخچة کاربرد رنگینه‌ها و رنگ‌دانه‌های شناسایی‌شده نشان می‌دهد که از همة آن‌ها در رساله‌‌های قدیمی نام برده شده و از مواد متداول در دورة صفویه بوده است و بدین ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که هیچ تناقضی بین مواد استفاده‌شده و دورة تاریخیِ موردِنظر(صفویه) وجود ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

شناسایی چوب های به کار رفته در اجزای سازه ای هفت بنای تاریخی مربوط به دوران صفوی و قاجار

Characterization of structural woods in historical buildings has a great importance in technological study of applied details. Herein, seven historical buildings located in Alborz, Isfahan and eastern Azerbaijan provinces related to Safavid and Qajar periods have been assessed. Samplings were done from structural woods of the buildings. Samples were prepared, sectioned and evaluated by transiti...

full text

بررسی فنی لایه چینی تزیینات طلاچسبان دوره صفوی در اصفهان

در این مقاله پس از مرو اجمالی واژه‌شناسی لایه چینی و تاریخ استفاده از تزئیینات برجسته طلاکاری شده در اروپا و ایران، تاریخ و فن اجرای این تزئینات در ابنیه دوره صفوی اصفهان با بررسی موردی نمونه‌هایی از عالی‌قاپو، چهل‌ستون و هشت‌بهشت موردبررسی قرارگرفته است. برای این منظور از آزمایش‌های انجام‌شده به روش (SEM) برای تعیین ضخامت ورقه طلا و همچنین مشاهده ساختار میکروسکوپی لایه چینی تزئینات طلاچسبان اس...

full text

بررسی استانداردهای به‌کار رفته در توصیف نسخ‏ خطی در پایگاه‏‌های اطلاعاتی پیوسته نسخ خطی اسلامی

هدف: هدف از مقاله حاضر، بررسی میزان یکدستی در توصیف نسخه‏‌های خطی در پایگاه‏‌های نسخ ‏خطی اسلامی از سه منظر فهرستنویسی، یکدستی عناوین، موضوعات و نام مؤلفان وکاتبان، و همچنین استانداردهای ابرداده‏ای است. روش/رویکرد ‏پژوهش: برای رسیدن به هدف مذکور، از روش پیمایش توصیفی استفاده شده است به این صورت که در ابتدا پایگاه‏‌های اطلاعاتی نسخ ‏خطی اسلامی شناسایی و سپس از طریق مکاتبه با افراد مطلع در این پا...

full text

شناسایی مواد و رنگدانه های به کار رفته در تابلوی رنگ روغن دوره قاجار (منسوب به ابوالقاسم اصفهانی

هدف: بررسی رنگ و مواد تابلوی رنگ‌روغن، اثرِ ابوالقاسم اصفهانی، و پاسخ به این دو پرسش 1. تکنیک و مواد به‌کاررفته در تکیه‌گاه، بستر، رنگ، بست، و لایۀ محافظ این تابلو چیست؟ و 2. آیا مواد شناسایی‌شده در این نقاشی، با مواد به‌کاررفته در سایر نقاشی‌های سه‌پایه‌ای دورۀ قاجار مطابقت دارد؟ روش: روش پژوهش توصیفی است. با استفاده از روش‌های مکمل، مواد و رنگ‌دانه‌های آلی و معدنیِ به‌کاررفته در تابلو شناسایی ش...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 1

pages  104- 125

publication date 2017-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023